Son Güncelleme : 2010-01-14 20:02:02

Çocukların bitip tükenmez enerjisi çoğu zaman büyükleri şaşırtır. Ancak çocuklar da zaman zaman yorulabilir. Eğer çocuk uzun süreli yorgunluktan bahsediyorsa mutlaka bir doktora başvurmak gerekiyor. Anadolu Sağlık Merkezi Pediatri ve Pediatrik Endokrinoloji Uzmanı Dr. Neslihan Güngör, çocuklarda yorgunluğun nedenleri ve yorgunluğu önleme yollarını anlattı.

Çocuklarda yorgunluk hangi hastalıkların belirtisi olabilir?

Çocuklar aktivite, oyun, okul nedeniyle yorulabilirler ancak genellikle normal bir dinlenme ve uyku düzeni ile yorgunlukları kısa sürede geçer. Dolayısıyla, bir çocuk sürekli yorgunluktan yakınıyorsa bunun nedeninin araştırılması gerekir.

Hangi nedenler sıklıkla karşınıza çıkıyor?

Çeşitli fiziksel rahatsızlıklar çocukta yorgunluğa yol açabilir;

Herhangi bir akut enfeksiyon (yeni gelişmiş mikrobik hastalık): Özellikle boğaz ve üst solunum yolu enfeksiyonları, kulak iltihaplanması, alt solunum yolu enfeksiyonu (zatürree gibi), ishal ve kusma ile giden rahatsızlıklar ve diş apsesi. Tekrarlayan bademcik enfeksiyonları, geniz etlerinde büyüme. Bu durum özellikle uyku bozukluklarına (uykuda solunum durması - uyku apnesi) yol açıyorsa yorgunluğa neden olur.

Enfeksiyoz mononukleosis (etken virüs tükürükle de bulaşabildiği için öpücük hastalığı adıyla da bilinir): Yüksek ateşle seyreden bir viral hastalıktır. Belirtileri arasında; yüksek ateş, boğaz ağrısı, yorgunluk, enerji kaybı, iştahta azalma, kilo kaybı, lenf bezlerinde şişme, hassasiyet, baş ağrıları, kas ağrıları, bazen cilt döküntüsü ve dalakta büyüme sayılabilir.  Tüberküloz (verem) gibi ciddi enfeksiyonlar. Kronik böbrek hastalığı, kanser ve lösemi gibi ciddi rahatsızlıklar.  Şeker hastalığı. Nedeni açıklanamayan ve uzun süren yorgunluk, bazen çocukta şeker hastalığının ilk belirtileri arasında olur.
Tiroid bezinin az çalışması (hipotiroidi) gibi bazı hormonal hastalıklar.
Alerjiler (ciddi boytutta ise).
Özellikle demir eksikliği gibi kansızlığa yol açabilen parazitler yorgunluğa yol açabilir.

Az aktiviteli bir düzen, TV seyretmek, sürekli bilgisayar karşısında oturmak çocukta yorgunluğa davetiye çıkarır mı?

Evet, çıkarabilir. Çünkü yaşam tarzı fazla hareket içermeyen çocuklarda giderek fiziksel aktivite alışkanlığında ve kapasitesinde azalma olur. Ayrıca fazla televizyon izlemenin abur cubur yemeyle de ilişkisi gösterilmiştir. Dolayısıyla aldığı enerjiyi yeterince kullanamayan çocukta kilo almaya bir meyil olur ve uzun vadede bu da yorgunluğa davetiye çıkarabilir.

Beslenme ne kadar önemlidir?

Kan şekerinin düzenli bir aralıkta tutulması, vücut işlevleri için gereken enerjinin düzenli olarak temini açısından beslenmenin çok önemli yeri vardır.

Spor yapan çocuk daha az mı, yoksa daha çok mu yorulur?

Spor yapan çocuk daha az yorulur. Giderek hareket kapasitesini artıran, kondisyonu iyi olan çocuk kısa süreli bir aktiviteyle yorulmamaya başlar.

Yorgunluk okul performansına nasıl yansır?

Yorgunluk okul performansını olumsuz etkiler. Yorgun çocuk derslere ilgisiz olur, konsantrasyon bozukluğu sorunu yaşar, öğretmen ve arkadaşlarıyla iletişimi sağlıksız olur.

Çocuğunuzu yorgunluktan korumak için;

Günlük yaşamın düzenli olması çok önemlidir. Okul, ders çalışma, uyku, oyun saatlerini belirleyin.
Çocuğunuzun uyku saatlerinin düzenli olmasına dikkat edin. Bir çocuk en az 10 saat uyumalı. Akşam yatış saatlerini bu süreye uygun olarak ayarlayın.
Çocuğun odasında televizyon veya bilgisayar varsa bu uyku hijyenini bozar. Sağlıklı bir uyku için kesinlikle çocuğun odasında bilgisayar ve televizyon bulundurmayın.
Her sabah aynı saatte uyanmasını sağlayın.
Yemek vakitlerinin düzenli olmasını sağlayın. Mönülerini sağlıklı seçimlerden oluşturun.
Uyku öncesi ağır yemekler yedirmeyin.
Özellikle ergen yaştaki çocukların, uykuya olumsuz etkileri olan çay, kahve, kakao gibi içecekleri içmesinin önüne geçin.
Uyku öncesi rahatlaması için zaman ayırın, banyo yaptırın, beraber kitap okuyun ya da sevdiği bir müziği dinletin.
Günlük yaşamında fiziksel aktiviteler konusunda çocuğunuzu teşvik edin.

www.milliyet.com.tr